[Bài dự thi đã thắng giải & có 2 quyển Outlander tiếng Việt – Trang Outlander Vietnam tổ chức]
Outlander là một chuỗi dài những mất mát.
Là mất đi cuộc sống bình yên và an toàn thời hậu chiến. Là những gì đã mất ở nhà ngục Fort William. Là những gì đã mất ở Paris. Là những gì đã mất trong 20 năm sau cuộc chiến Culloden. Là mất tất cả trong những lần đánh đổi, là danh dự, là thân xác, là tinh thần, là cả tính mạng của bản thân và đã có khi mất cả tính mạng của Faith – một mầm sống.
Là Jamie bôn ba khắp nơi nhưng cuộc đời chưa có lấy một ngày tự do, để được sống bằng tên của mình, địa vị của mình, tại nhà của mình và bên vợ cùng những người con của mình. Jamie đã mất cả ba người con của mình, và tưởng chừng như mất cả người vợ duy nhất mà anh yêu.
Là Claire bỏ lại tất cả để đi cùng một hành trình không có lấy được một ngày bình yên. Bỏ lại tất cả để đánh cược tất cả với tương lai, với quá khứ không chắc chắn điều gì.
Là Frank mất ba năm đợi và mười tám năm chờ một người thương trở lại trọn vẹn. Là Fergus với cánh tay bị mất cho sự trung thành. Là John Grey chấp nhận mất để Jamie được ra đi. Jenny, Ian Murray, Brianna, Willie, và đến cả Sandy Travers cũng có những mất mát của riêng mình. Có những cái mất dai dẳng đau đớn đến ám ảnh.
Và cũng có những cái mất nhỏ bé nhưng cũng thật lớn lao. Jamie và Claire bỏ qua những quan điểm, những truyền thống của hai nền văn hoá cách nhau 200 năm để chung sống cùng nhau. Bỏ mất đi cái xấu xí của nhau, bỏ mất đi những lời đau lòng ném vào nhau trong những lần to tiếng.
Trong Outlander, mất có nghĩa là mất. Mất trọn vẹn, mất hoàn toàn. Faith hay Frank mất là mất thật, không hồi tưởng, không có phép màu. 20 năm trôi qua là mất, tuổi trẻ và năm tháng khoảnh khắc gia đình sẽ không quay trở lại. Kể cả những đoàn tụ, cũng không có nghĩa rằng quá khứ đã quay trở lại. Quá khứ là quá khứ, hiện tại là hiện tại. Những gì đã mất, thì thuộc về quá khứ.
Nhưng có hai điều chưa bao giờ mất đi trong Outlander. Đó là Tình yêu và Niềm tin vào người mình yêu. Họ lấy Tha thứ để những gì đã mất được mất đi. Sau mỗi mất mát, họ lại tựa vào nhau cho Tình yêu lớn hơn, và trong đó, họ tìm thấy một ý nghiã của cuộc đời để bước sâu hơn vào Niềm tin dành cho nhau. Cũng vì mất mát nhiều đến thế, nên Tình yêu trong Outlander tìm được rất nhiều cung bậc cảm xúc mới và sâu sắc.
Những gì đã mất sẽ mãi mãi là ký ức không phai, nhưng đó không phải là động lực để sống tiếp ở hiện tại. Như Jamie đã nhận ra rằng: “Có lẽ, anh chỉ có thể có được em khi chính anh cũng đánh mất mình.”
Khi đó, họ tìm lại được nhau, như chưa từng có nỗi đau nào của mất mát. Để khi nhớ về Outlander, chỉ thấy toàn là những cảm xúc hạnh phúc rất mãnh liệt.